De Schuunste Klap #8:Hoezo is iets “een brug te ver”?

Ambitie is iets moois, en zelfs wie een gezonde ambitie koestert, zal al eens iets ondernomen hebben dat achteraf “een brug te ver” bleek. Neen, ik heb het niet over die ene ingenieur die een afslag miste en aan een verkeerde brug begon te werken. Deze uitdrukking gebruiken we wanneer iemand té ambitieus handelt, wat vervolgens leidt tot een gedeeltelijke of zelfs volledige mislukking. Ze wordt ook gebruikt wanneer een maatregel nét iets te extreem is en buiten het aanvaardbare valt. Maar wat heeft een brug hier eigenlijk mee te maken?

De uitdrukking is nog niet zo oud en werd populair in het Nederlands in de latere jaren ’70, al bestaat de uitspraak al zo’n dertig jaar langer, ook in het Engels. De specifieke brug waarover sprake is, is overigens een Nederlandse brug. Filmliefhebbers horen misschien al een belletje rinkelen: in 1977 verscheen de kaskraker A Bridge Too Far, een verfilming van het gelijknamige boek van C. Ryan, met rollen voor vermaarde acteurs als Michael Caine, Anthony Hopkins en Sean Connery. De film vertelt het verhaal van operatie Market Garden in september 1944, tijdens de Tweede Wereldoorlog (1939–1945). Market Garden klinkt misschien vrolijk, maar beste lezer… dat was het allerminst.

In september 1944 waren België en Zuid-Nederland bevrijd. Verder oostwaarts lagen de Duitsers achter de Siegfriedlinie, ongeveer op de Duitse grens die zich uitstrekte van Zwitserland tot halverwege de Nederlands-Duitse grens. De geallieerden wilden deze linie in het noorden flankeren door in een bliksemtempo op te rukken richting Gelderland, om zo de Siegfriedlinie te omzeilen en het Ruhrgebied binnen te dringen. Daarvoor moesten ze de Rijn oversteken, een flink eind achter de vijandelijke linies. De bruggen bij Eindhoven, Nijmegen en Arnhem waren cruciaal voor het Britse 2de Leger om de Rijn over te kunnen. Zonder die bruggen zou de snelle opmars falen. Het probleem: de tijd die nodig was om ze te bereiken, gaf de Duitsers de kans om ze op te blazen.

Generaal Montgomery stelde een gedurfde oplossing voor: het droppen van luchtlandingstroepen tussen Eindhoven en Arnhem om negen bruggen, ver achter vijandelijke linies, veilig te stellen tot de grondtroepen arriveerden. De verste brug lag bij Arnhem. Generaal Browning van de Britse 1ste Luchtlandingsdivisie vond dit te riskant. Hij zou gezegd hebben: “I think we might be going a bridge too far.” Hij twijfelde eraan of de paratroepen de brug bij Arnhem twee dagen zouden kunnen houden tot de hoofdmacht hen bereikte. Hij kreeg gelijk.

Amerikaanse, Britse en Poolse paratroepers kampten met communicatieproblemen, een gebrek aan zwaar geschut, en het hele plan hield weinig rekening met voor de hand liggende risico’s. Toch konden de geallieerden acht van de bruggen veroveren. Alleen de brug bij Arnhem konden de Britse en Poolse paratroepers niet vasthouden; ze moesten zich halsoverkop terugtrekken. Het was dus letterlijk een brug te ver. Operatie Market slaagde gedeeltelijk, maar de geallieerde verliezen waren groot.

Of Browning de bewuste uitspraak werkelijk deed, is niet helemaal zeker—sommige bronnen schrijven ze toe aan andere bevelhebbers. Maar ach, waarom een goed verhaal verpesten? Het blijft hoe dan ook een bekende zegswijze die we nog vaak horen.

Benieuwd naar de andere artikels van 'De Schuunste Klap'?

De Schuunste Klap #1: De Absjaar
De Schuunste Klap #2: De Poembaksmoel
De Schuunste Klap #3: Een ‘Mexicaans Leger’
De Schuunste Klap #4: 'Waarom leeft God toch zo graag in Frankrijk?
De Schuunste Klap #5:Waarom valt iemand met z’n gat in de boter?
De Schuunste Klap #6:Waarom hebben Vlamingen ‘goesting’?
De Schuunste Klap #7: Wat was een santenboetiek precies?

Deze bijdrage is een initiatief van Jong N-VA Deurne en wil bepaalde typisch Antwerpse termen en Vlaamse uitdrukkingen uitleggen en in ere houden. Als jongeren dragen zij het Antwaarps dialect en het Nederlands een warm hart toe en vinden ze het belangrijk om deze taal levend te houden.