De Schuunste Klap #10: Hadden mensen vroeger een beter gehoor toen ze het in “Keulen hoorden donderen”?

Je ogen worden langzaam zwaarder en je bent de afgelopen twee minuten maar liefst zeven keer bijna ingedommeld. Tijdens een zoveelste nutteloze vergadering die veel te lang duurt, wordt jou plots een vraag gesteld. In een oogwenk ben je mentaal weer aanwezig, maar de vraag is nog niet half tot je doorgedrongen. De vraagsteller zegt daarop: “Aah, je hoort het in Keulen donderen zeker?”

Uiteraard ben je even stomverbaasd, wat meteen ook de betekenis is van “het in Keulen horen donderen”. Hoe lang bestaat deze uitdrukking al, en waarom in godsnaam Keulen? De stad staat niet bekend om haar onweders.

De uitspraak werd zeker al in de 17e eeuw gebruikt. De herkomst is wellicht echter vrij tot zeer eenvoudig. Als iemand het vanuit de Lage Landen in Keulen hoorde donderen, wilde dat zeggen dat die persoon wel heel erg afgeleid was. Het is sowieso heel uitzonderlijk om een onweer verder dan vijftien kilometer te horen. Een donderslag in Keulen zou dus zeker onmogelijk te horen zijn. Toch is hiermee niet alles gezegd, omdat deze uitdrukking er eentje is die doorheen de tijd een andere betekenis kreeg.

Wanneer iemand het in Keulen hoorde donderen, betekende dat aanvankelijk dat deze persoon ergens onverschillig over was. Deze persoon had dan geen mening over iets en het onderwerp interesseerde hem of haar dan ook niet. Een donderslag in Keulen was immers zo ver weg dat je je geen zorgen hoefde te maken. In de loop der eeuwen zou de betekenis veranderen tot diegene die we er nu aan geven, al werd de huidige betekenis ook toen al soms aan deze uitspraak gekoppeld.

Waarom precies voor Keulen gekozen werd, lijkt eerder toevallig, en wellicht betekent “Keulen” in deze context gewoon “ver weg van hier”. De stad heeft dus eerder een willekeurige dan een geografische betekenis. Eigenlijk kunnen enkel mensen in de buitenwijken van de Rijnstad het letterlijk in Keulen horen donderen. Of ze dan ook stomverbaasd zijn, is niet geweten.

Benieuwd naar de andere artikels van 'De Schuunste Klap'?

De Schuunste Klap #1: De Absjaar
De Schuunste Klap #2: De Poembaksmoel
De Schuunste Klap #3: Een ‘Mexicaans Leger’
De Schuunste Klap #4: 'Waarom leeft God toch zo graag in Frankrijk?
De Schuunste Klap #5:Waarom valt iemand met z’n gat in de boter?
De Schuunste Klap #6:Waarom hebben Vlamingen ‘goesting’?
De Schuunste Klap #7: Wat was een santenboetiek precies?
De Schuunste Klap #8: Hoezo is iets “een brug te ver”?

Deze bijdrage is een initiatief van Jong N-VA Deurne en wil bepaalde typisch Antwerpse termen en Vlaamse uitdrukkingen uitleggen en in ere houden. Als jongeren dragen zij het Antwaarps dialect en het Nederlands een warm hart toe en vinden ze het belangrijk om deze taal levend te houden.