Pim Blij
Uiteraard ben je even stomverbaasd, wat meteen ook de betekenis is van “het in Keulen horen donderen”. Hoe lang bestaat deze uitdrukking al, en waarom in godsnaam Keulen? De stad staat niet bekend om haar onweders.
De uitspraak werd zeker al in de 17e eeuw gebruikt. De herkomst is wellicht echter vrij tot zeer eenvoudig. Als iemand het vanuit de Lage Landen in Keulen hoorde donderen, wilde dat zeggen dat die persoon wel heel erg afgeleid was. Het is sowieso heel uitzonderlijk om een onweer verder dan vijftien kilometer te horen. Een donderslag in Keulen zou dus zeker onmogelijk te horen zijn. Toch is hiermee niet alles gezegd, omdat deze uitdrukking er eentje is die doorheen de tijd een andere betekenis kreeg.
Wanneer iemand het in Keulen hoorde donderen, betekende dat aanvankelijk dat deze persoon ergens onverschillig over was. Deze persoon had dan geen mening over iets en het onderwerp interesseerde hem of haar dan ook niet. Een donderslag in Keulen was immers zo ver weg dat je je geen zorgen hoefde te maken. In de loop der eeuwen zou de betekenis veranderen tot diegene die we er nu aan geven, al werd de huidige betekenis ook toen al soms aan deze uitspraak gekoppeld.
Waarom precies voor Keulen gekozen werd, lijkt eerder toevallig, en wellicht betekent “Keulen” in deze context gewoon “ver weg van hier”. De stad heeft dus eerder een willekeurige dan een geografische betekenis. Eigenlijk kunnen enkel mensen in de buitenwijken van de Rijnstad het letterlijk in Keulen horen donderen. Of ze dan ook stomverbaasd zijn, is niet geweten.
